Hosé Esproncéa
From Estrepeya
| Line 1: | Line 1: | ||
[[Image:Hose esproncea.jpg|thumb|right|250px|Hosé d'Esproncéa]] | [[Image:Hose esproncea.jpg|thumb|right|250px|Hosé d'Esproncéa]] | ||
| - | '''Hosé Inaciu Haviel Oriol Encarnación d'Esproncéa y Delgáu''' ([[Almendralehu]], 25 | + | '''Hosé Inaciu Haviel Oriol Encarnación d'Esproncéa y Delgáu''' ([[Almendralehu]], 25 e marzu e 1808 – † Madrí, 23 de mayu e 1842), hue un pueta español de la épuca el Romanticismu. |
== Vía == | == Vía == | ||
| - | En Madrí, estuyandu nel Colehiu e San Matéu, uñiósi a una socieá secreta, ''Los Numantinus'', pa | + | En Madrí, estuyandu nel Colehiu e San Matéu, uñiósi a una socieá secreta, ''Los Numantinus'', pa vengal la muerti e [[Rafael del Riegu]]. Denunciáu pol ellu, hue desterráun a un monasteriu e Gualahara duranti cincu añus. Aluspués salió d'España i vivió en Bélhica, Francia, Inglaterra (ondi enamorósi e la hiha'l coronel liberal emigráu Epifañu Mancha, Teresa) i Paísis Bahus cumu esiliáu liberal. Golvió pa España con algotrus liberalis pol mé la anistía declará pola muerti'l rei Fernando VII, en 1833. Dio la boqueá entavía en huendu nuevinu e garrotinu en 1842. |
== Obra == | == Obra == | ||
| Line 10: | Line 10: | ||
Consiéraseli el pueta románticu español pol escelencia pol mé el su talanti byronianu. En efeutu, la su puesía recuelda a la de Lord Byron, sobri tó enus sus dos puemas narrativus más estensus: ''[[El estuyanti e Salamanca]]'', al tentu el tema seutol donhuanescu, que se pué consieral cumu un acabáu esponenti el heníru románticu leyenda, i el incompletu ''[[El Diablu Mundu]]'' (1841), eterohénu puema filusóficu nel que s'encluyi el famosu «Cantu a Teresa», deicáu a la su querindonga Teresa Mancha. Tamién escrebió gran cantiá e puemas cortinus que hucheó ''Canciones'', entri los que destaca cumu el más conocíu «[[La canción del pirata]]»; tamién feguran «A Harifa nuna orhía», «El verdugu», «El mendigu», «El reu e muerti» u «Canción del cosacu». Tós estus puemas s'ispiran en presonahis rehuíus u hundeáus pola socieá, colu que pol primel vedi apaecin caraenti hormuláu el tema social ena lírica española. | Consiéraseli el pueta románticu español pol escelencia pol mé el su talanti byronianu. En efeutu, la su puesía recuelda a la de Lord Byron, sobri tó enus sus dos puemas narrativus más estensus: ''[[El estuyanti e Salamanca]]'', al tentu el tema seutol donhuanescu, que se pué consieral cumu un acabáu esponenti el heníru románticu leyenda, i el incompletu ''[[El Diablu Mundu]]'' (1841), eterohénu puema filusóficu nel que s'encluyi el famosu «Cantu a Teresa», deicáu a la su querindonga Teresa Mancha. Tamién escrebió gran cantiá e puemas cortinus que hucheó ''Canciones'', entri los que destaca cumu el más conocíu «[[La canción del pirata]]»; tamién feguran «A Harifa nuna orhía», «El verdugu», «El mendigu», «El reu e muerti» u «Canción del cosacu». Tós estus puemas s'ispiran en presonahis rehuíus u hundeáus pola socieá, colu que pol primel vedi apaecin caraenti hormuláu el tema social ena lírica española. | ||
| - | + | Nel su «Inu al sol» i nel puema «Óscal i Malvina» Esproncéa s'acelca tamién a la puesía e [[James Macpherson]], enventol del vati célticu [[Ossian]]. L'estilu más cautiváu pol autol estremeñu es amanti e los efetus retóricus peru es flesibri i espiráu enus sus más mehoris intis. | |
| - | + | Hue descohíu palramentariu enas Cortis Heneralis, en 1842 pol [[Partíu Progresista]]. | |
| - | == | + | == Enlacis estelnus == |
| - | + | *[http://cervantesvirtual.com/FichaAutor.html?Ref=134 Güena parti el su labutu] | |
| - | + | *[http://personal.telefonica.terra.es/web/tdb/espronceda.htm Sonetu ''A un ruiseñor''], orihinal i traucíu al esperantu. | |
| - | + | *http://www.reverdecer.com/descargas/audio/canciondelpirata_musicalizacion_alejandroroop_reverdecer.mp3 ''Canción del pirata'', musicalidación de Alehandru Roop], mp3 ahorrabri con "Guardal destinu cumu" endi http://www.reverdecer.com | |
| - | + | *[http://www.erasmuspc.com/index.php?option=com_content&task=view&id=265&Itemid=81 CityPoem 'Canción del pirata' e Hosé Esproncéa en Madrí] (en) | |
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | *[http://cervantesvirtual.com/FichaAutor.html?Ref=134 | + | |
| - | *[http://personal.telefonica.terra.es/web/tdb/espronceda.htm | + | |
| - | * | + | |
| - | *[http://www.erasmuspc.com/index.php?option=com_content&task=view&id=265&Itemid=81 CityPoem 'Canción del pirata' | + | |
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
| - | + | ||
Revision as of 09:15, 6 February 2007
Hosé Inaciu Haviel Oriol Encarnación d'Esproncéa y Delgáu (Almendralehu, 25 e marzu e 1808 – † Madrí, 23 de mayu e 1842), hue un pueta español de la épuca el Romanticismu.
Vía
En Madrí, estuyandu nel Colehiu e San Matéu, uñiósi a una socieá secreta, Los Numantinus, pa vengal la muerti e Rafael del Riegu. Denunciáu pol ellu, hue desterráun a un monasteriu e Gualahara duranti cincu añus. Aluspués salió d'España i vivió en Bélhica, Francia, Inglaterra (ondi enamorósi e la hiha'l coronel liberal emigráu Epifañu Mancha, Teresa) i Paísis Bahus cumu esiliáu liberal. Golvió pa España con algotrus liberalis pol mé la anistía declará pola muerti'l rei Fernando VII, en 1833. Dio la boqueá entavía en huendu nuevinu e garrotinu en 1842.
Obra
Duranti la su estancia nel monasteriu, i alentáu pol su maestru, el eruitu i pueta sevillanu Albertu Lista, encetó a escrebil el puema estóricu El Pelayu en otavas realis, qu'ehó sin acaberu. Endispués escrebió la novela estórica Sanchu Saldaña u el castellanu e Cuéllal.
Consiéraseli el pueta románticu español pol escelencia pol mé el su talanti byronianu. En efeutu, la su puesía recuelda a la de Lord Byron, sobri tó enus sus dos puemas narrativus más estensus: El estuyanti e Salamanca, al tentu el tema seutol donhuanescu, que se pué consieral cumu un acabáu esponenti el heníru románticu leyenda, i el incompletu El Diablu Mundu (1841), eterohénu puema filusóficu nel que s'encluyi el famosu «Cantu a Teresa», deicáu a la su querindonga Teresa Mancha. Tamién escrebió gran cantiá e puemas cortinus que hucheó Canciones, entri los que destaca cumu el más conocíu «La canción del pirata»; tamién feguran «A Harifa nuna orhía», «El verdugu», «El mendigu», «El reu e muerti» u «Canción del cosacu». Tós estus puemas s'ispiran en presonahis rehuíus u hundeáus pola socieá, colu que pol primel vedi apaecin caraenti hormuláu el tema social ena lírica española.
Nel su «Inu al sol» i nel puema «Óscal i Malvina» Esproncéa s'acelca tamién a la puesía e James Macpherson, enventol del vati célticu Ossian. L'estilu más cautiváu pol autol estremeñu es amanti e los efetus retóricus peru es flesibri i espiráu enus sus más mehoris intis.
Hue descohíu palramentariu enas Cortis Heneralis, en 1842 pol Partíu Progresista.
Enlacis estelnus
- Güena parti el su labutu
- Sonetu A un ruiseñor, orihinal i traucíu al esperantu.
- http://www.reverdecer.com/descargas/audio/canciondelpirata_musicalizacion_alejandroroop_reverdecer.mp3 Canción del pirata, musicalidación de Alehandru Roop], mp3 ahorrabri con "Guardal destinu cumu" endi http://www.reverdecer.com
- CityPoem 'Canción del pirata' e Hosé Esproncéa en Madrí (en)
