El Fili 04

From I2008

Revision as of 10:16, 13 June 2006 by Admin (Talk | contribs)

JoseRizal.ph Summary

Si Tandang Selong umampon kay Basilio sa gubat ay matanda na. Ang ama ng dalagang si Lucia, si Kabesang Tales, na anak ni Tandang Selo, ay isa nang kabesa de baranggay. Yumaman ito dahil sa tiyaga. Nakisama muna sa isang namumuhunan sa bukid. Nang makaipon ng kaunti ay naghawaan ng gubat na nang ipagtanong niya ay walang may-ari, ar ginawa niyang tubuhan. Inisip niyang pag-aralin na sa kolehiyo si Huli upang mapantay kay Basilio na kasintahn nito. Nang ang bukid ay umunlad ito ay inangkin ng mga prayle. Pinabuwis si Kabesang Tales. Tinaasan nang tinaasan ang pabuwis. Di na nakaya ni Kabesang Tales. Nakipag-asunto sa mga prayle.

Matigas ang sabi ni Kabesang Tales. Ipinakita ng mga prayle ang kanilang titulo sa lupa. Wala. Naging kawali si Tano. Di ibinayad ng kapalit ang anak. Anya: Binungkal ko’t tinamnan ang lupang ito, namatay at nalibing dito ang aking asawa’t anak na dalaga {si Lucia} sa pagtulong sa akin kaya’t di ko maibibigay ang lupang ito kundi sa sino mang didilig muna rito ng kanyang dugo at maglilibing muna ng kanyang asawa’t mga anak. At anya pa rin ukol sa pagiging kawal ni Tano, ako’y bumabayad sa abogado. Kung mananalo ako sa asunto ay alam ko na ang aking gagawin upang siya’y mapabalik; nguni’t kung ako’y matalo, di ko na kailangan ang anak.

Tinanuran ni Kabesang Tales ang kanyang bukid. Lagi siyang may pasang baril. Di makapasok doon ang sino man dahil balita si Kabesang Tales sa pagbaril. Nagdala siya ng gulok. Balita sa arnis ang kabesa. Ipinagbawal ang gulok. Nagdala siya ng palakol. Si Kabesang Tales ay nahulog sa kamay ng mga tulisan at ipinatubos. Isinanla ni Huli ang kanyang mga hiyas liban sa isang locket o agnos na bigay sa kanya ni Basilio. Hindi rin nakasapat ang panubos. Ipinasyang mangutang kay Hermana Penchang at maglingkod dito bilang utusan. Noon ay bisperas ng Pasko. Kinabukasan. Araw ng Pasko ay maglilingkod na siyang alila. Masalimuot ang naging panaginip ni Huli nang gabing iyon.

Full Version

Casual Summary by Some Person

Selo, who adopted Basilio in the forest, is now quite old. His son, Cabesang Tales, is the father of Lucia. Cabesang Tales, the head of the barangay, grew rich through hard work and perseverance. He started by partnering with an investor. After saving some money, Cabesang Tales inquired about a place in the forest and, after verifying that there were no owners, planted sugarcane there. He wanted to send Juli to college in order to match the educational attainment of Basilio, her sweetheart.

After Cabesang Tales' plot of land was developed, the friars wanted to grab it. The friars taxed Cabesang Tales and kept raising the tax rate until Cabesang Tales could not pay anymore. He brought the friars to court and asked them for proof of land ownership. No proof was presented, but the courts still ruled in favor of the friars.

When his son, Tano, was drafted into the army, Tales did not "ransom" his son. Instead, he spent the money on lawyers in hopes that he would win the land case. Besides, if Tales did not win the case, then he felt that he won't need his son anyway.

Tales built a fence around his property and patroled it (he was armed with a rifle). No one could get near because Tales was known for his skill in marksmanship -- a formidable sharpshooter. When rifles were outlawed, Tales carried a bolo. When that was banned, he then carried an axe.

Since he only carried an axe, the armed bandits kidnapped him and demanded ransom. Juli sold all her jewelry to raise funds. All, that is, except for a locket given to her by Basilio.

Not enough funds were raised, though, so Juli borrowed money from Hermana Penchang. To secure the debt, she agreed to work for the Hermana as a companion (aka: maid or slave). Her first day of work was to commence on Christmas Day.

No wonder Juli had bad dreams on Christmas eve.

(Selo must have had worse nightmares. Imagine, here was his granddaughter, the prettiest in the barrio, and now... forced to become a maid.)

El Filibusterismo

01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10

Personal tools